Idea zrównoważonego rozwoju (sustainable development) to proces zwiększania jakości życia bez niszczenia globalnych zdolności zasobowych.
Rok 1972 miał przełomowe znaczenie dla rozwoju międzynarodowego prawa ochrony środowiska oraz ochrony światowych ekosystemów. Właśnie wtedy, w Sztokholmie odbyła się Konferencja Narodów Zjednoczonych - "Człowiek i Środowisko". Zwrócono na niej uwagę na fakt, że odpowiedzialność za ochronę i poprawę środowiska ponosi człowiek. Wskazano także jak ważne jest podjęcie działań mających na celu ustanowienie międzynarodowego programu szkolnej i pozaszkolnej edukacji środowiskowej.

Konferencja zapoczątkowała koncepcję ekorozwoju, zgodnie z którą społeczeństwo:
- uznaje nadrzędność wymogów ekologicznych, które nie mogą być zakłócone przez wzrost cywilizacji oraz kulturalny i gospodarczy,
- jest zdolne do sterowania swoim rozwojem w celu utrzymania równowagi
i symbiozy z przyrodą,
- przestrzega zasad oszczędnej produkcji, konsumpcji oraz wykorzystania odpadów,
- dba o przyszłościowe konsekwencje podejmowanych działań, a tym samym o przyszłe pokolenia.

Najważniejsze zasady zrównoważonego rozwoju:
1. Zasada respektowania ekorozwoju.
2. Zasada integralności środowiska.
3. Zasada ekonomizacji.
4. Zasada prewencji.
5. Zasada reagowania.
6. Zasada partnerstwa i partycypacji publicznej.
7. Zasada regionalizacji.
8. Zasada praworządności.
9. Zasada przestrzegania międzygeneracyjnej sprawiedliwości ekologicznej .

"Szczyt Ziemi”, który odbył się w Rio de Janeiro w 1992 r. zaowocował podpisaniem "Agendy 21" - programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w perspektywie XXI wieku. Dokument ten apeluje do społeczności międzynarodowej. Jego celem jest wspieranie wszelkich działań mających za zadanie wprowadzanie w życie trwałego i zrównoważonego ekologicznie rozwoju. Ten Globalny Program Działań zawiera ponadto zbiór dyrektyw dla krajów członkowskich ONZ oraz organizacji międzynarodowych.
W jego skład wchodzą cztery części merytoryczne:
- wymiar społeczny i ekonomiczny,
- ochrona zasobów i gospodarowanie nimi,
- wzmacnianie roli ważnych grup społecznych,
- środki wdrażania.

Zgodnie z założeniami Agendy 21, ochrona zasobów i racjonalne gospodarowanie nimi mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Aby jednak można było mówić o racjonalnym gospodarowaniu zasobami środowiska, konieczne jest dążenie do stanu, w którym także konsumpcja ma charakter zrównoważony. Nie jest to niestety łatwe do osiągnięcia, gdyż gospodarki i społeczeństwa wielu krajów charakteryzują się niepohamowanym korzystaniem z wszelkich dostępnych dóbr. Proces nieograniczonego zaspakajania potrzeb własnych oraz swoich najbliższych, powodujący nadmierne zużycie zasobów naturalnych, energii oraz zanieczyszczenie środowiska nazywamy konsumpcją niezrównoważoną.

Konsumpcja niezrównoważona może przybierać dwie formy: konsumpcję bogatą, zwaną również nadkonsumpcją lub konsumpcję ubogą . Nadkonsumpcja jest zjawiskiem charakterystycznym dla krajów bardzo wysoko rozwiniętych, gdzie ludzi ocenia się często w zależności od posiadanych przez nich dóbr, będących oznaką bogactwa. Społeczeństwa tych krajów często pozwalają sobie na konsumpcję większą niż wynikająca z rzeczywistych potrzeb. Zaspakajane są coraz większe, choć nierzeczywiste potrzeby. Nadkonsumpcja jest zjawiskiem niebezpiecznym, ponieważ wiąże się z marnotrawstwem. Jest ona wynikiem niskiej świadomości ekologicznej społeczeństwa. Konsumpcja uboga jest charakterystyczna dla krajów słabo rozwiniętych i cechuje się tym, że nie jest w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb. Coraz większe potrzeby zaspakajane są dzięki wzrostom produkcji oraz importowi.

Człowiek jeszcze nigdy nie miał tak ogromnego wpływu na środowisko, jak aktualnie. Gospodarka rozwijająca się w zastraszającym tempie, zużywa bardzo dużo zasobów naturalnych, których pozyskiwanie wpływa na degradację środowiska naturalnego. Coraz częściej mówi się o problemach ekologicznych. Uczniowie na każdym etapie kształcenia poznają źródła zagrożeń oraz sposoby poprawy stanu środowiska. Stacje telewizyjne emitują różnego rodzaju programy informacyjne o tematyce ekologicznej. Tworzonych jest coraz więcej organizacji działających na rzecz środowiska naturalnego. Wszystko to wpływa na zwiększenie świadomości społeczeństwa w kwestii ochrony środowiska.

Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej konsumentów, zmieniają się ich modele konsumpcji. Ludzie zaczynają dostrzegać problem związany z nieracjonalnym wykorzystywaniem zasobów środowiska. Konsumenci nie chcąc obniżać jakości życia, muszą zmienić swoje przyzwyczajenia. Rozwiązaniem jest konsumpcja zrównoważona, zwana eko - konsumpcją. Jest to „proces korzystania z dóbr i usług, któremu odpowiada zaspokojenie potrzeb przynoszące lepszą jakość życia, ale pod dwoma równocześnie spełnionymi warunkami:
- dążeniu do tych celów będzie towarzyszyło równoczesne radykalne obniżanie zużycia zasobów naturalnych, energii, ograniczenie emisji zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego i tworzenia odpadów oraz zaprzestanie używania materiałów toksycznych,
- uzyskanie lepszej jakości życia przez obecne pokolenia nie stanie się przeszkodą
na drodze satysfakcjonującej realizacji zaspokojenia potrzeb przez przyszłe pokolenia”.

Idea zrównoważonego rozwoju i zrównoważonej konsumpcji ma swoje odzwierciedlenie w przemyśle energetycznym. „Przy planowaniu energetycznym, w lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju, powinno się wziąć pod uwagę miejscowe zasoby i rezerwy energetyczne, zapewnić dodatni wpływ energetyki na gospodarkę regionu, przy uwzględnieniu jego specyficznych warunków zadbać o ochronę środowiska naturalnego przed szkodliwymi wpływami procesów wytwarzania energii, zapewniając także efektywność ekonomiczną przedsięwzięć energetycznych. Przedstawione oczekiwania w stosunku do planowania energetycznego są niejednokrotnie ze sobą sprzeczne. Pokonanie tych trudności stanowi sztukę sporządzania planów energetycznych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.” Lokalna strategia rozwoju i modernizacji energetyki powinna być wynikiem wielokierunkowych analiz rozwoju gmin. Powinna pozwolić na uniknięcie zjawisk niepożądanych (nieuzasadnionych cen energii, obniżenia konkurencyjności lokalnych przedsiębiorstw, wzrostu bezrobocia na obszarze, którego dotyczy plan, ograniczenia podaży energii i przede wszystkim zwiększenia negatywnego oddziaływania energetyki na środowisko oraz zachwiania bezpieczeństwa energetycznego gmin) .

Sprostanie zasadom rozwoju zrównoważonego wymaga zintegrowanych działań w zakresie popytowym (zwiększenie efektywności wykorzystania energii), jak i podażowym (zwiększenie efektywności wytwarzania energii elektrycznej przy zmniejszeniu uciążliwości stosowanych technologii dla środowiska).

Pomimo faktu, iż według najnowszych ocen Światowej Rady Energetycznej widmo globalnego „głodu energetycznego” nie grozi nam w ciągu przynajmniej następnego wieku, to zagrożenie środowiska przez technologie wykorzystujące zasoby nieodnawialne, nakazuje zwiększenie udziału „przyjaznych środowisku technologii” w strukturze potrzeb energetycznych . Musimy bowiem pamiętać o tym, że tradycyjne źródła energii kiedyś się skończą i prędzej czy później będziemy musieli zastąpić je źródłami alternatywnymi.