Samozatrudnienie, jednoosobowa działalność gospodarcza, czy jednoosobowa firma - wszystko jedno, jak to nazwać, jest to szczególna sytuacja, gdy osoba fizyczna podejmuje działalność na własny rachunek i na własne ryzyko. U źródeł takiej decyzji najczęściej leży chęć stworzenia od podstaw własnego przedsiębiorstwa, które pozwoli zarabiać na życie. Taka forma pracy jest często podejmowana przez przedstawicieli tak zwanych wolnych zawodów: artystów, dziennikarzy, prawników. W warunkach współczesnego rynku, zasadnicza korzyść, wynikająca z samozatrudnienia, to fakt posiadania pracy, będącej źródłem dochodów. Nawet jeśli te dochody zdają się być skromne, sytuacja osoby pracującej jest zdecydowanie lepsza od sytuacji osoby bezrobotnej. Założenie własnej firmy, często oznacza stworzenie miejsca pracy nie tylko dla siebie, ale też dla rodziny czy znajomych. Zdarza się również, że prowadzenie własnej firmy, oprócz dochodów, dostarcza satysfakcji zawodowej, staje się źródłem inspiracji, samorozwoju, nowych, twórczych pomysłów. Nie bez znaczenia jest pełna niezależność. Przedsiębiorca sam podejmuje strategiczne decyzje, nikt mu nie może niczego narzucić. Osoby rozpoczynające życie zawodowe od założenia własnej firmy, zdobywają bezcenne doświadczenie, którego nigdy nie da praca pod czyjąś kuratelą. Są też, oczywiście, pewne koszty takiej sytuacji. Na ogół właściciel jednoosobowej firmy pracuje dłużej, niż 8 godzin dziennie. Zdarza się także, że czasem musi zrezygnować z urlopu. Trzeba na bieżąco śledzić przepisy prawne, dotyczące prowadzenia firm, brać na siebie odpowiedzialnośćza  wentualnych pracowników. Mimo to prowadzenie własnej firmy cieszy się rosnącym zainteresowaniem, nie tylko wśród osób młodych.

Wioletta Jacenko ma 46 lat, ostatnio była bezrobotna. Za namową syna wzięła udział w konkursie Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu, „Przedsiębiorczość po raz pierwszy”. Konkurs zorganizowano dla osób pozostających bez pracy, bezrobotnych absolwentów i pracowników pozostających w okresie wypowiedzenia. Autorom najlepszych pomysłów na własny biznes oferowano 99 procent zniżki za czynsz w lokalu, w którym będzie prowadzona działalność oraz pomoc w jej rozpoczęciu. - Miałam obawy przed zgłoszeniem się do tego konkursu, ale postanowiłam spróbować. Mam zamiar prowadzić firmę pod nazwą „Tester. Kompleksowe utrzymanie czystości”. Bardzo pomocna będzie zniżka w opłatach za lokal, w którym chcę przechowywać sprzęt do pracy. Biuro rachunkowe z Wrocławia zaoferowało na rok bezpłatne rozliczanie finansów, być może uda się uzyskać dopłatę z funduszy unijnych. Chcę zatrudnić dwie zaufane osoby, sama również będę przyjmować zlecenia na sprzątanie. Początkowe obawy zastąpiła nadzieja, że sobie poradzimy, a firma będzie się rozwijać. Ogłaszamy się w Internecie - opowiada Wioletta Jacenko. Na samodzielną działalność zdecydowały się także Ewa Miller, która chce organizować zabawy, spotkania i imprezy dla dzieci, Agnieszka Poral będzie prowadzić komis i wypożyczalnię strojów ślubnych oraz Julitta Zgliczyńska, która będzie prowadzić doradztwo finansowe. Nowe przedsiębiorstwa, to także korzyści dla miasta: lepsze wykorzystanie lokali gminnych, mniej bezrobotnych, utożsamianie się z lokalnym środowiskiem społecznym i ekonomicznym. W praktyce zdarza się, że własną firmę zakłada dotychczasowy pracownik jakiegoś zakładu, po czym nadal świadczy pracę w dotychczasowej firmie. Dla pracodawcy oznacza to znaczne zmniejszenie kosztów zatrudnienia, ale pracownik z kolei może po zakończeniu dniówki w jednym zakładzie, wykonywać usługi w innej, dowolnej firmie lub u osób prywatnych - na przykład hydraulik, budowlaniec czy elektryk. Przy dużej liczbie zleceń może pojawić się możliwość całkowitego przejścia na własny rozrachunek.