Podstawowymi nośnikami energii pierwotnej, których dostarcza nam środowisko naturalne i na których bazuje energetyka konwencjonalna są:
- węgiel kamienny,
- węgiel brunatny,
-  ropa naftowa,
- gaz ziemny,
- uran.
Paliwa te wykorzystywane są w energetyce na różne sposoby.

Węgiel powszechnie stosowany od XIV wieku wykorzystywany był niegdyś do napędzania maszyn parowych i lokomotyw. Aktualnie używa się go głównie jako opału. Ogrzewany bez dostępu powietrza ulega przemianie w koks wykorzystywany przy topieniu rud żelaza i innych metali. „W procesie zwanym uwodornieniem węgiel łączy się z wodorem tworząc ropę, którą potem destyluje się i otrzymuje ciekłe paliwa węglowodorowe”.

Węgiel kamienny jest podstawowym składnikiem bilansu paliwowo - energetycznego Polski. Zgodnie z informacją Rządu w sprawie sytuacji górnictwa węgla kamiennego, która ukazała się w styczniu 2007 roku, węgiel kamienny pokrywa 48% ogólnego zapotrzebowania Polski na paliwa pierwotne. Produkuje się z niego 56% całości energii elektrycznej w kraju.
Złoża węgla kamiennego w Polsce zlokalizowane są w trzech zagłębiach: Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, Lubelskim Zagłębiu Węglowym oraz Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. Ostatnie z nich ma już jedynie znaczenie historyczne, gdyż wydobycie węgla kamiennego prowadzone jest tylko w Zagłębiach Górnośląskim oraz Lubelskim.
Eksploatację dolnośląskich złóż węgla kamiennego zakończono w roku 2000, czego powodem były trudne warunki geologiczno – górnicze, wpływające na nierentowność wydobycia. Głównym zagłębiem Polski jest Górnośląskie Zagłębie Węglowe, w którym zlokalizowane są wszystkie czynne kopalnie (z wyjątkiem jednej). Kopalnia Bogdanka jest jedyną działającą kopalnią Zagłębia Lubelskiego.
Od początku lat dziewięćdziesiątych kopalnie węgla poddawane są przemianom restrukturyzacyjnym. Stan geologicznych zasobów zmniejsza się z roku na rok, na skutek wydobycia, strat eksploatacyjnych, ale przede wszystkim ze względu na weryfikację i przeklasyfikowanie zasobów w procesie przystosowania ich do warunków gospodarki rynkowej. Procesy te dotknęły najbardziej Górnośląskie oraz Dolnośląskie Zagłębia Węglowe, w których na przestrzeni lat 1990 – 2003 wydobycie zmniejszyło się z ponad 150 do około 96 mln ton.
Stan udokumentowanych zasobów bilansowych złóż węgla kamiennego na dzień 31.12.2007 roku to 43 082 mln ton, z czego 37% (tj. 16.119 mln ton) stanowią złoża zagospodarowane.

Węgiel brunatny wykorzystywany jest w głównej mierze do produkcji energii w elektrowniach. Wytworzona w nich energia stanowi 34% produkcji krajowej. Koszty produkcji energii elektrycznej uzyskiwanej ze spalania węgla brunatnego są dużo niższe, niż energii uzyskiwanej z innych źródeł. Koszt tej energii jest niższy o 30% od energii wytwarzanej z węgla kamiennego. Aktualnie w Polsce działa pięćdziesiąt pięć cieplnych elektrowni zawodowych, wytwarzających 90% energii naszego kraju. W 60% opalane są one węglem kamiennym, natomiast w 38% węglem brunatnym .
Polska posiada olbrzymie zasoby węgla brunatnego - szacuje się, iż w złożach możliwych do wydobycia mogą one zapewnić aktualny poziom produkcji węgla przez kolejne 512 lat. Węgiel brunatny eksploatowany jest głównie metodą odkrywkową, metody podziemne wykorzystuje się w jego przypadku bardzo rzadko. „Geologiczne zasoby bilansowe węgla brunatnego Polsce w 2007 r. wynosiły 13.629 mln ton. Największe i najważniejsze złoże węgla brunatnego występuje w Bełchatowie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Pochodzi z niego około 54% krajowego wydobycia. Pozostałą część krajowego zapotrzebowania na węgiel pokrywa wydobycie ze złoża Turów koło Bogatyni i złóż rejonu konińskiego: Pątnów i Adamów. Na złożu Bełchatów - pole Szczerców trwają prace udostępniające” .
W dzisiejszych czasach, kiedy powstaje coraz więcej olbrzymich aglomeracji miejskich, istotną rolę w życiu każdego człowieka odgrywa transport. Nie potrafimy wyobrazić sobie funkcjonowania w mieście bez możliwości szybkiego i sprawnego przedostania się na drugi jego koniec. Właśnie dlatego tak istotna jest dla nas ropa naftowa. Produktem jej przerobu jest benzyna oraz oleje napędowe, które dostarczają energii środkom transportu.

Ropy naftowej zaczęto używać z końcem XIX wieku , kiedy to wynaleziony został silnik spalinowy wewnętrznego spalania. Do dziś jej pochodne wykorzystywane są więc m.in. do napędzania wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych, ale nie tylko. Ropę naftową wykorzystuje się także w przemyśle i innych gałęziach gospodarki. Jest ona używana do produkcji różnego rodzaju smarów, barwników, nawozów, włókien sztucznych, plastiku, kosmetyków i wielu innych produktów. Tak na prawdę, trudno wyobrazić sobie dzisiejszy świat bez produktów, do wytworzenia których niezbędna jest ropa naftowa.
W Polsce mamy 84 udokumentowane złoża ropy naftowej, z których 29 znajduje się w Karpatach, 12 w zapadlisku przedkarpackim, 41 na Niżu Polskim oraz 2 w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku. Złoża występujące w Karpatach oraz na ich przedgórzu należą do najstarszych światowych rejonów górnictwa ropy naftowej, niestety ich zasoby są na wyczerpaniu. Największe znaczenie wśród polskich złóż ropy mają te występujące na Niżu Polskim .
Wydobycie ropy naftowej w Polsce realizowane jest przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, w zdecydowanej większości, dzięki kopalniom zlokalizowanym w Górze, Grodzisku Wielkopolskim, Gorzowie Wielkopolskim, Karlinie, Ostrowie Wielkopolskim. Wymienione kopalnie eksploatują 25 złóż ropy naftowej. Całkowita produkcja ropy naftowej przez PGNiG w roku 2007 wyniosła 518 tys. t. W porównaniu do roku 2006 produkcja zmalała o 2% .
Na terenie Polski ropę naftową wydobywa także spółka Petrobaltic. Wydobycie ropy przez Petrobaltic spada jeszcze wyraźniej, niż w przypadku PGNiG. „Przez wiele lat oscylowało ono wokół 300 tys. ton ropy, w 2006 r. było to 247,9 tys. ton, a w roku ubiegłym już tylko 186,6 tys. ton, czyli o prawie jedną czwartą mniej niż rok wcześniej. W efekcie krajowe wydobycie pokrywa dziś zaledwie ok. 4 proc. zapotrzebowania polskich rafinerii” .

Gaz ziemny powstaje w procesach będących kontynuacją tworzenia się węgla i ropy, jest paliwem o szerokim zastosowaniu - może służyć do ogrzewania wody, pomieszczeń, przygotowywania posiłków, jak również napędzania pojazdów samochodowych.
W porównaniu do innych krajów UE, Polska gospodarka nie jest znaczącym konsumentem gazu ziemnego. Stanowi on, bowiem zaledwie 13% bilansu energetycznego kraju, czyli ok. połowę średniej unijnej i światowej .
„W Polsce złoża gazu ziemnego występują przede wszystkim na Niżu Polskim: w regionie wielkopolskim i na Pomorzu Zachodnim oraz na przedgórzu Karpat, a ponadto niewielkie zasoby gazu występują również w małych złożach obszaru Karpat oraz w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku. Na przedgórzu Karpat występuje największe polskie złoże gazu ziemnego „Przemyśl”, które jest eksploatowane od lat 1970. i dotychczas utrzymuje się na pierwszym miejscu pod względem wielkości wydobycia. W 2007 r. w złożach niżowych występowało 66% udokumentowanych zasobów gazu ziemnego, zasoby przedgórza Karpat stanowiły 29,5% zasobów krajowych, zasoby polskiej ekonomicznej strefy morskiej Bałtyku 3,2%, a zasoby Karpat tylko około 0,9%. W 2007 r. produkcja gazu pokrywała około 40 % krajowego zapotrzebowania. Niedobór został uzupełniony importem” .

Uran to pierwiastek radioaktywny wykorzystywany jako źródło bardzo dużej energii. Jeden gram uranu teoretycznie może dostarczyć energii odpowiadającej spaleniu ok. 1,5 tony węgla. Uran jest zatem najbardziej skondensowanym źródłem energii wykorzystywanym przez człowieka. Ponadto, ponad 92% zużytego paliwa uranowego można wykorzystać ponownie . Podstawową zaletą elektrowni jądrowych jest więc niski udział ceny paliwa w ogólnym koszcie produkcji energii elektrycznej. Wynosi on zaledwie 10%, a nie jak w przypadku elektrowni węglowej – 30%, czy gazowej – 75%. Dzięki temu nawet dwukrotne podwojenie cen uranu powoduje wzrost ceny prądu zaledwie o kilka procent. Największym problemem związanym z funkcjonowaniem elektrowni jądrowych jest składowanie niebezpiecznych odpadów radioaktywnych.
W Polsce eksploatację złóż uranu zakończono w 1973 roku (rok zamknięcia kopalni w Kowarach). Kopalnie zlokalizowane były na obszarze Sudetów oraz Gór Świętokrzyskich .
Energia wyprodukowana w elektrowniach jądrowych stanowi 17,3% całkowitej produkcji energii na świecie. Państwem najbardziej uzależnionym gospodarczo od energii jądrowej jest Francja, ponieważ aż 72,9% energii produkowanej w tym kraju pochodzi z elektrowni jądrowych. Polska nie posiada żadnej elektrowni jądrowej . Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że w promieniu 300 km od granic naszego kraju usytuowano dziesięć elektrowni jądrowych posiadających łącznie dwadzieścia sześć reaktorów. Polska nie czerpie jednak prawie żadnych korzyści z lokalizacji tychże elektrowni w pobliżu naszych granic, ponieważ kable łączące nas z państwami ościennymi mają bardzo niewielką moc. Ryzyko związane z katastrofą w którejkolwiek z wymienionych placówek dotyczy nas jednak w bardzo bezpośredni sposób.